(İHA) - Muğla'nın Marmaris ilçesi Turunç Mahallesi Amos antik kenti açıklarında görülen Kaşalot cinsi deniz memelisi balinanın iç kesimlerde görülmesinin, denizaltı ekosisteminin iyi olduğunun bir göstergesi olduğu açıklandı.   

  Turunç açıklarında su sporları teknesi kaptanı Coşkun Akkaya tarafından cep telefonu ile görüntülen Kaşalot balinası, teknede bulunan vatandaşlar tarağından sevinçle karşılanırken, balinanın deniz yüzeyindeki seyri teknedeki vatandaşlar tarafından cep telefonları ile kaydedildi. 

 

  “Nadiren iç kesimlere girerler” 

  Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halit Filiz, bu tür bir olayın 1994’lü yollarda İzmir Körfezi'nde yaşandığını, o dönemde yine Kaşalot türü bir balinanın İzmir Körfezi'nde görüldüğünü belirtti. Kaşalot deniz balinalarının Akdeniz bölgesinde varlıklarının bilinmesine rağmen çok görülmediğini ve açıklarda avlandıklarını belirten Prof. Dr. Filiz, "Baş yapısını gördüm, bidon-varil benzer bir kafa yapısı var. Bir de sırtının grisinde yer alan kamburu var. Bu görüntü bana, bu türün Kaşalot olduğunu söyledi. Kaşalot balinası bizim burada bildiğimiz bir deniz memelisi. Ege ve Akdeniz’de çok görülmese de burada olduklarını, gezdiklerini biliyoruz. Daha çok Antalya-Fethiye arasında görülürler. Genelde açıkları tercih ederler ama nadiren de böyle kapalı yerlere geldiklerini görüyoruz" dedi. 

 

  1994 yılında İzmir Körfezi'nde görüldü 

  MSKÜ Su ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halit Filiz, bu tür bir balinanın iç kesimlerde 1994’lü yıllarda İzmir’de görüldüğünü belirterek, "1994’lü yıllarda İzmir Körfezi'ne girmişti böyle bir Kaşalot balinası. 1994 yılında da gazetelere, basına çıkmıştı. Hatta ‘Büyük Urla’ diye isim takmışlardı. Böyle olmaları normal. Denizlerde bir besinin peşinde veya bir teknenin peşine takılmış olabilir. Bazen böyle iç sulara girdikleri de oluyor" diye konuştu. 

 

  “Kaşalot büyük bir türdür” 

  Kaşalot cinsi deniz memelisi balinanın büyük tür bir balina olduğunu açıklayan Filiz, "Baş çok büyüktür ve kareye benzer bir kafa yapıları vardır. O nedenle çok rahat tanınır. Büyük olduğu için balina türü çok da öyle sürü halinde gezmeyi tercih etmezler. Büyük bireyler daha çok tek gezmeyi tercih ederler. Üreme dönemlerinde bir araya gelip o zaman bir sürü halinde görebiliriz. Burada tek görmemiz normal. Bizim için sevindirici tarafı, biz Üniversite ve Fakülte olarak deniz hayatı ile çok yakından ilgileniyoruz. Böylelikle deniz hayatını anlamaya çalışıyoruz. Bununla ilgili koruma çabalarımız da bayağı yüksek. Muğla kıyılarında bu tür balinalar olsun, balinalar deniz memelisidir. Deniz memelileri aslında önce karada yaşayıp daha sonra denize uyum sağlamış türlerdir. Dolayısıyla bizim gibi havaya muhtaçtırlar ve akciğer solunumu yaparlar. Eğer bir balina suyun altında bir balıkçı ağına takıldığı zaman gerektiği zamanda çıkıp nefes alamazsa maalesef boğularak ölür. Böyle deniz memelileri köpek balığı türü, büyük akya, lüfer gibi türlerin herhangi bir yerde görülmesi bizim için büyük bir mutluluk. Çünkü böyle üst basamaktaki canlılar burada yaşıyorsa eğer alt tarafta işlerimizin doğru gittiğini ve denizlerimizin temiz olduğunu gösteren bir bulgu olarak çıkıyor karşımıza" dedi. 

 

  "Hala olayın heyecanı içindeyim" 

  Kaşalot deniz balinasını Turunç Mahallesi açıklarında görüntüleyen Marmaris’teki su sporları tekne kaptanı Coşkun Akkaya, 18 yıldır Marmaris’te bu işi yaptığını ve hayatında ilk defa böyle bir olayla karşılaştığını belirterek, "Turunç Amos açıklarında teknemle turistleri gezdirirken, açıkta tanımlayamadığım bir cisim gördüm. Yanına yaklaşınca balina olduğunu gördüm. O anki heyecan ve duyguyu anlatamam, hala heyecanım devam ediyor. Bu denizlerde 18'inci yılım, ilk defa böyle bir şey görüyorum. Ben biraz balinaya doğru yaklaşınca turistler önce korktular ama sonra onlar da benim gibi heyecana kapıldılar. Sonra ben biraz daha yaklaşınca herhalde teknenin motorunun sesinden ürktü, 15-20 dakika oyalandık oralarda ama derinlere daldı kayboldu bir daha göremedik" dedi. 

 

  Kaşalot deniz balinası 

  Erkekleri 15-20 metre ve 45-70 ton, dişiler 9-13 metre ve 15-20 ton ağırlığında olur. Sırtı koyu gri, mavimsi siyaha kadar değişir, karın kısmı beyazımsıdır. Başı alışılmışın dışında iridir ve vücut büyüklüğünün üçte biri kadardır. Baş küt ve altçene dardır. Beyni yaşayan memeliler arasındaki en büyük beyindir, sırt yüzgeci yerini belirsiz bir tümseğe bırakmıştır. Kuyruk yüzgeci geniştir (4.6 metreye kadar) ve dalarken suya vurulur. Dişli balinaların en büyüğüdür. 20 metreye kadar olan boyu ve 50 tona kadar olan ağırlığıyla gerçek balinagiller (Balaenidae) ve çatalkuyruklu balinagillerin üyeleriyle büyüklük bakımından yarışır. Çok büyük olan başında yalnızca dişlerle (her biri 20 santim uzunlukta ve 500 gram ağırlıkta koni biçiminde 40 diş) donanmış çenesi vardır. Dünyanın en yüksek sesli hayvanıdır. Şekilleri biraz da olsa dikdörtgene benzer. 

    Elmalı Belediye Meclisi’nin Ekim ayı toplantısı yapıldı. Meclis toplantısında bir gündem maddesi geri çekilirken, diğer maddeler oybirliği ile kabul edildi.

    Elmalı Belediyesi 2021 yılında 44 milyon liralık bir gelir bütçesi oluşturdu. Belirlenen bütçenin gelir bölümünü 9 milyon 805 bin lirası vergi gelirleri, 8 milyon 50 bin lirası teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, 1 milyon 250 bin lirası alınan bağış ve yardımlar, 21 milyon 775 bin lirası diğer gelirler, 3 milyon 120 bin lirası sermaye gelirleri oluşturdu.

    2022 yılı bütçesi ise 48 milyon 400 bin olarak tahmin edilirken, 10 milyon 785 bin 500 lira vergi gelirleri, 8 milyon 855 bin lira teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, 1 milyon 375 bin lirası alınan bağış ve yardımlar, 23 milyon 952 bin 500 lirası diğer gelirler, 3 milyon 432 bin lirası sermaye gelirleri oluşturdu.

    2023 yılı gelir bütçesi ise 53 milyon 200 bin lira. 11 milyon 864 bin 050 lira vergi gelirleri, 9 milyon 740 bin 500 lira teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, 1 milyon 512 bin 500 lirası alınan bağış ve yardımlar, 26 milyon 347 bin 750 lirası diğer gelirler, 3 milyon 775 bin 200 lirası sermaye gelirleri oluşturdu. 

    Elmalı Belediyesi 2021 yılı gider bütçesi 44 milyon lira. Harcama kalemleri ise; Personel giderleri 4 milyon 910 bin, SGK kurumlarına devlet primi ödemesi 995 bin, mal ve hizmet alım giderleri 29 milyon 175 bin, faiz giderleri 2 milyon 200 bin, cari transferler 220 bin, sermaye giderleri 3 milyon 300 bin, sermaye transferleri 200 bin, yedek ödenekler 3 milyon lira.

    2022 yılı gider bütçesi ise 48 milyon 400 bin lira. Harcama kalemleri ; Personel giderleri 5 milyon 401 bin, SGK kurumlarına devlet primi ödemesi 1 milyon 94 bin 500, mal ve hizmet alım giderleri 32 milyon 92 bin 500, faiz giderleri 2 milyon 420 bin, cari transferler 242 bin, sermaye giderleri 3 milyon 630 bin, sermaye transferleri 220 bin, yedek ödenekler 3 milyon 300 bin lira.

    2023 yılı gider bütçesi ise 53 milyon 240 bin lira. Söz konusu bütçe; 

    Elmalı Belediyesi birimlerinin 2021-2022-2023 yıllarına ait bütçesi ise şöyle: 2021 bütçesi 44 milyon, 2022 yılı bütçesi 48 milyon 400 bin, 53 milyon 240 bin. 

    2021 birimler bütçeleri : 1 milyon 700 bin Başkanlık, 11 milyon Destek Hizmetleri Müdürlüğü, 80 bin Yazı İşleri Müdürlüğü, 900 bin Zabıta Müdürlüğü, 5 milyon 920 bin Mali Hizmetler Müdürlüğü, 3 milyon 800 bin Temizlik Hizmetleri Müdürlüğü, 650 bin İmar ve Şehircilik Müdürlüğü 650 bin, 16 milyon Fen İşleri Müdürlüğü, Park ve Bahçeler Müdürlüğü 1 milyon, Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü 2 milyon 950 bin.

    Meclis gündem maddeleri arasında 24 komisyoncunun kiralarda indirim talebi de vardı. Hal Elmalı Belediyesi’ne devredilmeden Büyükşehir Belediyesi ile sözleşme imzalayan 24 komisyoncu rakamların yüksekliğini öne sürerek kira bedelinin tefe-tüfe olarak belirlenmesini istedi.

    Elmalı Belediyesi’nin halde ayrım gözetmeksizin kira bedellerinin m2’sini 10 lira olarak belirlemesinin ardından bazı komisyoncular yaklaşık 20 bin lira olarak ödedikleri işyeri kiralarının yeniden değerlendirilmesini ve tefe - tüfe oranında belirlenerek aradaki 1500-1600 liralık farkında 2021 yılı kira ödemelerinden mahsup edilmesini istediler.

    Bazı komisyoncuların bu konuda mahkemeye gittiği vurgulanırken, meclis üyeleri belirlenen rakamlarda indirim yapmayı reddederek, komisyoncuların istekleri için red oyu kullandılar.